W ciągu ostatnich siedmiu lat nastąpiło przesunięcie znacznej części kapitału do podregionów Europy Wschodniej, Rosji i Ukrainy, co świadczy o dużym zapotrzebowaniu na aktywa klasy "core" i "core plus" w tych lokalizacjach. "Subregion Europy Wschodniej - zwłaszcza Rosja, a w mniejszym stopniu także Ukraina - jest atrakcyjny dla inwestorów pod wieloma względami. W branży handlu detalicznego wynika to w szczególności z dużej liczby ludności, rosnącej siły nabywczej i wysokiego poziomu konsumpcji." - komentuje Sean Briggs, Dyrektor Zarządzający na region Europy Wschodniej, Dział Powierzchni Handlowych, Colliers International.

Sieci handlowe ciągle się rozwijają i wdrażają nowe metody działania, zdobywając doświadczenie w budowie łańcucha dystrybucji na tych nowych rynkach. Wiele liczących się firm w tej branży przywiązuje dużą wagę do możliwości rozwoju w Rosji i na Ukrainie.

Od połowy pierwszej dekady tego wieku realizują one strategię rozwoju zarówno na obecnych, jak i nowych rynkach Europy Wschodniej. Wprawdzie wielu przedstawicieli handlu detalicznego nie zdobyło jeszcze na tych rynkach pozycji równie silnej, jak na rynkach dojrzałych, to jednak sytuacja ta zmienia się w wyniku intensywnej rozbudowy centrów handlowych w odpowiedzi na rosnące zapotrzebowanie.

Dobrym przykładem jest firma H&M, która w 2009 roku otworzyła swój pierwszy sklep w Moskwie, a w 2012 roku posiadała już 37 sklepów. Grupa Inditex (Zara, Pull & Bear, Bershka, Stradivarius, Massimo Dutti) rozpoczęła działalność w Moskwie w 2003 roku, a obecnie jej sieć sklepów liczy już ponad 350 placówek w całej Rosji. Polska firma LPP planuje zwiększyć do końca bieżącego roku ogólną powierzchnię swoich sklepów w Rosji i na Ukrainie o ponad 50%.

Wraz z rozwojem rynku pojawiają się możliwości inwestowania, z których skwapliwie korzystają inwestorzy oraz deweloperzy. Znajduje to odzwierciedlenie w działalności inwestycyjnej w handlu detalicznym od 2006 roku, świadczącej o rosnącym znaczeniu rynków subregionu Europy Wschodniej, zwłaszcza Rosji, a w mniejszym stopniu także Ukrainy.

W odpowiedzi na nową sytuację nastąpiło przesunięcie zainteresowania inwestorów z rynków Europy Środkowej (Polska, Węgry, Czechy i Słowacja) na wschód, do Rosji i na Ukrainę. W latach 1998-2002 rynki Europy Środkowo-Wschodniej dominowały nie tylko pod względem liczby budowanych obiektów, ale także liczby transakcji na rynku inwestycyjnym. W latach 2006-2009 prawie 60% dużych transakcji inwestycyjnych w branży handlu detalicznego zostało zawartych w subregionie Europy Środkowo-Wschodniej.

"Jeśli chodzi o działalność deweloperską, to jej tempo w subregionie Europy Środkowo-Wschodniej zaczęło słabnąć długo przed kryzysem w 2009 roku, natomiast aktywność na rynku inwestycyjnym była wysoka aż do początku kryzysu, kiedy to nieco się zmniejszyła, aby znów przyspieszyć w 2010 roku. Po kryzysie odsetek dużych transakcji inwestycyjnych w branży handlu detalicznego w Europie Środkowo-Wschodniej zmniejszył się z 57% do 49%, podczas gdy wskaźnik ten wzrósł w Europie Wschodniej z 25% do 43%." - mówi Damian Harrington, Dyrektor Regionalny w Europy Wschodniej, Dział Doradztwa i Badań Rynku, Colliers International.

Na początku pierwszej dekady bieżącego stulecia deweloperzy zwiększyli swoją aktywność w subregionie Europy Wschodniej, w Moskwie i Sankt Petersburgu. W Kijowie także nastąpiło pewne ożywienie, choć rynek deweloperski zaczął się tam dynamicznie rozwijać dopiero po kryzysie. W odpowiedzi na nową sytuację, zwłaszcza po roku 2006, inwestorzy coraz częściej włączają do swego portfela udziały w największych centrach handlowych w Moskwie, Sankt Petersburgu i Kijowie.

Wchodząc na rynek bezpośrednio lub poprzez spółki kapitałowe, względnie spółki "joint venture", inwestorzy poszukują przede wszystkim udziałów w dominujących centrach handlowych klasy "core" i "core plus"; w lokalizacjach tych centra handlowe o mniejszym udziale w rynku nie są już dla nich tak atrakcyjne.

W rezultacie coraz więcej inwestorów decyduje się na udział w spółkach lub przedsięwzięciach typu "joint venture" w dużych centrach handlowych, nie tylko w celu zwiększenia siły nabywczej, ale także przyspieszenia ekspansji na najszybciej rozwijających się rynkach Europy Wschodniej oraz utrzymania tempa ekspansji na dojrzałych rynkach Europy Środkowo-Wschodniej. Około 20% wszystkich przedsięwzięć w tym regionie to spółki "joint venture".

W raporcie przedstawiono strukturę geograficzną grupy właścicieli: 39% inwestorów posiada udziały w centrach handlowych w Bratysławie, Budapeszcie, Pradze i Warszawie w subregionie Polski, Węgier, Czech i Słowacji; 36% właścicieli posiada aktywa w subregionie Europy Wschodniej, w Moskwie, Sankt Petersburgu i Kijowie; 21% posiada aktywa w subregionie Europy Południowej, w Belgradzie, Bukareszcie, Sofii i Zagrzebiu.