Hipermarkety – nie przegapić szansy

Formaty handlu, podobnie jak produkty, mają swoje cykle/fazy życia na rynku (wejście, zwiększanie skali działania, nasycenie, spadek), które różnią się wysokością udziału w rynku, osiąganego przychodu oraz zysku.

- Hipermarkety są obecnie w fazie spadku, który rozpoczął się jeszcze przed pandemią. Pandemia przyspieszyła ten proces przyczyniając się do zmiany miejsc zakupu FMCG przez konsumentów. Nastąpił niezwykle dynamiczny wzrost zainteresowania konsumentów zakupami online i równocześnie odejście od cotygodniowych dużych zakupów w wielkopowierzchniowych obiektach handlowych, na rzecz zakupów w mniejszych punktach sprzedaży, zlokalizowanych blisko miejsc zamieszkania konsumentów. Z tej szansy skorzystały sklepy dyskontowe i convenience strores - mówi Urszula Klosiewicz-Górecka z Zespołu Foresightu Gospodarczego w Polskim Instytucie Ekonomicznym.

Hipermarkety tracą udziały w rynku

Liczba hipermarketów w Polsce wciąż. W 2006 r. było ich 410, a w 2021 r. funkcjonowało już tylko 316. Według prognoz Euromonitor International, w 2022 r. w handlu detalicznym w Polsce największy udział w sprzedaży FMCG mieć będą sklepy dyskontowe, których udział wzrośnie z 35 proc. w 2020 r. do 38 proc. w 2022 r. Wzrośnie też udział convenience stores (z 24 proc. do 25 proc.). Natomiast stracą sklepy tradycyjne (z 11 proc. do 9 proc.), hipermarkety (z 10 proc. do 8 proc.) oraz nieznacznie supermarkety (15,2 proc. do 15 proc.). Sprzedaż online prawdopodobnie będzie się rozwijać mniej dynamicznie niż podczas pandemii. Z prognoz PMR wynika, że w 2027 r. udział hipermarketów w handlu detalicznym FMCG spadnie poniżej 7 proc.

Niesprzyjające otoczenie dla hipermarketów

Przedsiębiorcy przewidują, że w 2022 r. nasili się oddziaływanie zewnętrznych czynników, mających niekorzystny wpływ na funkcjonowanie hipermarketów.

- Należy do nich zmiana nawyków i oczekiwań konsumentów, preferujących częstsze zakupy w mniejszych sklepach, tym bardziej, że istotnie poprawiła się atrakcyjność oferty i jakość obsługi w małych punktach sprzedaży. Hipermarketom nie sprzyja też zakaz handlu w niedzielę, a także wzrost ceny energii i rosnące koszty paliwa sprawiające, że hipermarkety przegrywają konkurencję z mniejszymi formatami handlu detalicznego. Zyskują firmy handlowe zwinnie zarządzające, potrafiące szybko zmienić ofertę i przystosować ją do oczekiwań klientów, a także firmy będące w dobrej kondycji ekonomicznej i inwestujące w nowe technologie. Hipermarkety przestały być wygodne dla konsumentów i nie mają innych przewag nad pozostałymi formatami, zwłaszcza sklepami dyskontowymi, convenience stores oraz handlem online - wskazuje ekspertka.

Co może być szansą dla hipermarketów?

- Hipermarkety wciąż mają potencjał do utrzymania się na polskim rynku FMCG, ale muszą poszukać nowych czynników rozwoju tego formatu handlu. Może być to kosztowne przedsięwzięcie, bez gwarancji satysfakcjonującego finału - uważa nasza rozmówczyni.

Jej zdaniem szansą na utrzymanie hipermarketów na rynku jest dostosowanie ich działalności do zachodzących w kraju zmian o charakterze gospodarczym, technologicznym oraz społecznym.

- Utrzymanie hipermarketów na rynku prawdopodobnie możliwe będzie jedynie w ich „nowej odsłonie”. Oznaczać to będzie rewolucję w strategiach rozwoju hipermarketów, gdyż dotychczasowe atuty (np. szerokość oferty, niskie ceny i atrakcyjne promocje, możliwość kompleksowych zakupów w jednym miejscu) już nie wyróżniają ich spośród pozostałych formatów. Muszą być zastąpione nowymi wyróżnikami, odpowiadającymi nie tylko na nowe oczekiwania konsumentów, ale też uwzględniającymi postęp technologiczny i nowe trendy w handlu oraz zachodzące zmiany społeczne - przewiduje Urszula Kłosiewicz-Górecka.

Jedną z szans rozwoju hipermarketów jest powiązanie ze sobą handlu offline i online i stworzenie oferty omnichannel, odpowiadającej potrzebom współczesnego klienta.

- Używając wielu kanałów hipermarkety mogą dotrzeć do większej liczby konsumentów i korzystać z tzw. „cross-selling”, gdyż wizyta w sklepie stacjonarnym po odbiór produktu zakupionego online, zachęca do zakupu innych jeszcze produktów. Jest to też dodatkowa szansa na budowanie relacji z klientami. Szansą dla hipermarketów może być wprowadzanie innowacji, które zmienią wizerunek tego formatu handlu - pozwolą stworzyć nową jakość oferty dla klienta, utworzą platformę dla budowania trwałych relacji z klientami i partnerami biznesowymi, pozwolą usprawnić zarządzanie firmą i pomóc zmniejszyć koszty handlowe oraz poprawić sytuację ekonomiczną firmy oraz zapewnić konsumentom bezpieczeństwo transakcji - tłumaczy przedstawicielka PIE.

W warunkach VUCA szansą dla hipermarketów może być budowa strategii w oparciu o silną współpracę z dostawcami, zwłaszcza lokalnymi, co pozwoli skrócić łańcuch dostaw, ograniczyć niepewność dostaw i zredukować koszty magazynowania i logistyki. Pozwoli też stworzyć unikalną ofertę asortymentową, dopasowaną do różnorodnych potrzeb i oczekiwań konsumentów.

- Nowy wizerunek mogą zyskać hipermarkety poprzez współpracę z lokalnymi społecznościami w obszarze przeciwdziałania marnotrawieniu żywności i ograniczania zużycia plastiku, czy propagowania zdrowego stylu życia. Z czasem powinno to korzystnie przełożyć się na wizerunek hipermarketu, pozyskanie atrakcyjnych lojalnych najemców do współpracy i uatrakcyjnienie hipermarketu nie tylko jako miejsca zakupu, ale też realizacji wspólnych projektów ważnych dla lokalnych społeczności - wskazuje Urszula Kłosiewicz-Górecka.