Co to jest białko pochodzące od owadów i jakie korzyści może przynieść jego spożywanie?

Mówiąc najprościej, jest to surowiec uzyskany poprzez wysuszenie lub upieczenie, a następnie zmielenie konkretnych gatunków owadów. W ten sposób powstaje mączka, o której tak ostatnio głośno w mediach. Ponieważ temat budzi kontrowersje, warto zaznaczyć, że Unia Europejska dopuściła do takiego przetwarzania tylko konkretne, dokładnie przebadane owady, które muszą pochodzić z profesjonalnych kontrolowanych hodowli.

Czy Europa jest gotowa na rewolucję dietetyczną?

Na rewolucję być może nie, ewentualna zmiana związana ze zwiększeniem udziału owadów w naszej diecie będzie raczej ewolucją. Na razie na pewno owady w wielu Europejczykach budzą spore emocje. Jest trochę odrazy, trochę strachu i niechęci. To zrozumiałe, bo nasze tradycje kulinarne są zupełnie inne. Pamiętajmy jednak, że coraz więcej i częściej podróżujemy po świecie i wielu Europejczyków miało już okazję próbować tego typu jedzenia np. w Azji. Co więcej, w Polsce i w innych krajach naszego kontynentu można już od jakiegoś czasu kupić produkty bazujące na białku owadów. To na przykład batony proteinowe ze świerszczy albo przekąski z suszonych, przyprawionych owadów. Są to na razie mało popularne ze względu na niską dostępność i spore ceny  produkty, ale być może z czasem to się zmieni.

Czytaj więcej

Białko z owadów wkracza w segment karmy dla zwierząt

Czy nasze organizmy są gotowe i przystosowane do spożywania białka pochodzącego  owadów?

Bez wątpienia jedną z największych zalet owadów jest fakt, że są bogate w białko. Ludzie mogą je bez problemu spożywać. Zresztą tak przecież dzieje się w wielu częściach świata — dla milionów ludzi w Azji i w Afryce owady są ważnym elementem codziennej diety.

Białko tego typu zostało dokładnie przebadane i wiadomo, że ma dobrą przyswajalność. Ponadto warto podkreślić wysoką wartość odżywczą wielu gatunków owadów. Badania wskazują, że mogą być  nie tylko świetnym źródłem białka, ale również składników mineralnych, takich jak wapń, magnez, cynk i niektórych witamin z grupy B. Warto zwrócić uwagę na wysoką zawartość żelaza, jednak jego biodostępność naturalnie jest niska ze względu na obecność chityny. Sposobem na zwiększenie biodostępności żelaza jest oczyszczanie produktów na bazie owadów z chityny. Produkty takie stają się wtedy naprawdę dobrym źródłem żelaza.

Czy białko pochodzące od owadów może stać się alternatywnym źródłem białka w diecie dla wegetarian i wegan?                                                                              

Weganie i wegetarianie prawdopodobnie nieco odmiennie podejdą do tej sprawy. Wegetarianie zazwyczaj wykluczają z diety mięso kręgowców, ryb i owoców morza. Być może przynajmniej dla części osób, które na co dzień lubią dietę bezmięsną, owady będą akceptowalne jako źródło białka. Tak może być na przykład z pescowegetarianinami, którzy akceptują w diecie obecność ryb. Jednak wielu wegetarian trzyma się zasady, że nie jedzą niczego, co ma układ nerwowy będący oznaką świadomego życia. Zatem takie osoby również nie sięgną po owady.

Weganie natomiast nie jedzą żadnych produktów odzwierzęcych nawet miodu, w związku z czym zapewne owady nie znajdą się w ich diecie. 

Jakie są korzyści ekologiczne związane z produkcją białka z owadów?

Korzyści są bardzo duże. Hodowla owadów oznacza mniejszą emisję gazów cieplarnianych, potrzebujemy do niej również mniej lądu  oraz mniej paszy i wody. Zużycie tych zasobów jest mniejsze średnio o kilkadziesiąt nawet do 90 procent na korzyść hodowli owadów.

W jaki sposób białko pochodzące od owadów może wpłynąć na przemysł spożywczy i branżę farmaceutyczną?

Na pewno w najbliższych miesiącach i latach będziemy świadkami pojawiania się nowych produktów na rynku spożywczym. Dopuszczenie białka z owadów do spożycia otwiera przed producentami nowe możliwości. Branża spożywcza zdaje sobie sprawę z tego, iż potrzeba zmian jest ogromna. Na świecie przybywa ludzi, potrzeby żywieniowe rosną, a ubywa miejsca na ziemi. Wkrótce pozyskiwanie nowych miejsc na hodowle i uprawy rolnicze nie będzie możliwe. Z czasem surowce roślinne i zwierzęce będą coraz trudniejsze do pozyskania. W tej perspektywie im szybciej przemysł spożywczy zaakceptuje ten fakt i zacznie korzystać z owadziego białka, tym lepiej.

Dla branży farmaceutycznej białko z owadów ma potencjał na wykorzystanie w produkcji odżywek białkowych, które jakością mogą nie ustępować tradycyjnym odżywkom z białek mleka. 

Czytaj więcej

Wysokobiałkowe batony od Mars już w Polsce

Jakie są obecne wyzwania w produkcji i wprowadzeniu na rynek białka pochodzącego od owadów?

Głównym problemem w tym momencie jest sceptycyzm lub nawet zupełny brak akceptacji ze strony konsumentów. Wydaje się, że w tym momencie upowszechnienie u nas jedzenia owadów w całości nie ma szans powodzenia. Dużo szybciej  zaakceptujemy wprowadzenie białka owadziego do produktów za pomocą innych form np. mąki. Wyzwaniem jest dalsze poszukiwanie rozwiązań technologicznych i produkcyjnych umożliwiające powstanie innych surowców owadzich np. czystego wyizolowanego białka.

Jakie badania naukowe są prowadzone w celu poprawy jakości i wydajności produkcji białka owadów?

Wciąż przeprowadzane są badania mające na celu uzyskiwanie surowców w pełni bezpiecznych dla konsumentów. Testuje się metody hodowli i przetwarzania w ten sposób, aby uzyskane produkty były na 100% bezpieczne pod względem mikrobiologicznym oraz nie były zanieczyszczone metalami ciężkimi czy pestycydami.

Jakie są różnice między białkiem pochodzącym z owadów a tradycyjnymi źródłami białka, takimi jak mięso i rośliny?

Owady są bogate w białko, a dokładna jego zawartość może różnić się w zależności od gatunku. Zazwyczaj jest to od 40% do nawet 60%. W produktach spożywczych również ważna, co zawartość białka jest jego strawność, a ta w przypadku owadów wynosi od 76 do 96 %. Lepszą strawność ma mięso, w tym szczególnie wołowina (98%) czy białka jaja (95%), ale za to białka roślinne już niższą (około 45-8o %). Jak widać, owady mogą być znaczącym źródłem białka w naszej diecie.

Jakie są wrażenia konsumentów na temat białka pochodzącego od owadów i jakie są wyzwania związane z wprowadzeniem go na rynek?

Temat stał się ostatnio dosyć głośny i na pewno oprócz zaciekawienia wzbudza też sporo negatywnych emocji. Słyszymy, że to głupota, a nawet zagrożenie dla naszego zdrowia. Nie od dziś wiadomo, że najbardziej boimy się tego, co nieznane. Kluczowa zatem jest edukacja, bo dzięki niej podejście ludzi do tego tematu się zmienia. W Wielkiej Brytanii przeprowadzono badania, aby zmierzyć gotowość konsumentów do spożywania owadów jako źródła białka. Wstępnie tylko 59% było otwartych na ten pomysł, jednak po zapoznaniu się z korzyściami już ponad 70% było na tak. Ogromnym wyzwaniem, ale i szansą są kampanie edukacyjne, aby każdy poznał wszystkie aspekty związane ze spożywaniem produktów bazujących na białku owadów. Korzyści z tego płynących może być sporo i jestem przekonany, że z czasem wiele osób zacznie traktować to jako opcję, z której po prostu warto skorzystać, a nie zagrożenie i „zamach” na dotychczasowe zwyczaje kulinarne.

Czy białko pochodzące od owadów może pomóc w rozwiązaniu problemu niedoboru białka w krajach rozwijających się?

Na pewno białko to może być ważną częścią rozwiązania problemu. Zresztą już dziś owady są obecne w diecie przynajmniej części mieszkańców tych krajów i stanowią jedno z głównych źródeł białka. Co więcej, białko owadzie określane jest jako wolno trawione, czyli takie, które syci na dłużej, co ma ogromne znaczenie szczególnie w przypadku niedoborów żywności. Ponadto gęstość odżywcza owadów sprawia, iż dobrze zaspokajają zapotrzebowanie organizmu na białko, tłuszcz oraz składniki mineralne. Badania wykazały również, że żelazo z owadów, może być ważnym elementem walki z anemią wśród dzieci w krajach afrykańskich.

Czytaj więcej

Robaki i świerszcze w ofercie sieci Kaufland