W ubiegłym roku pierwsze polskie truskawki pojawiły się na targowiskach w maju 2022 roku. Ceny? od 16 do 26 zł za kg. Polacy uważali, że to drogo. Jak będzie w tym roku? Jak wzrosły koszty? Pytamy ekspertów z Krajowego Związku Grup Producentów Owoców i Warzyw z projektu „CORE TEAM”.

Ile będą kosztować polskie truskawki w 2023 roku?

- Ceny produkcji kilograma owoców wzrosły znacząco w sezonie 2022. Z wyliczeń dr. Dariusza Paszko z Katedry Zarządzania i Marketingu Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie wynika, że w stosunku do poprzednich dwóch sezonów - 2020 i 2021, najbardziej wzrosły koszty zbioru. W przypadku malin letnich i jesiennych o ponad 50%, w przypadku borówek o ponad 40%. W przypadku truskawek deserowych wzrost był na poziomie tylko nieco poniżej 30%. To jest jedna z głównych przyczyn dlaczego ceny owoców deserowych (ale i niektórych do przetwórstwa) były wyższe. W ub. roku przyczyny upatrywaliśmy w braku rąk do pracy, ale także w rosnących cenach energii. W tym roku wydaje się, że mamy podobną sytuację. Pamiętać jednak należy o tym, że owoce sezonowe należą do ulubionych i najbardziej oczekiwanych. Konsument obserwujący ogólny wzrost cen produktów żywnościowych, nie zmniejszy swojego zapotrzebowania tym asortymentem. Owoce i warzywa postrzegane są jako podstawa odżywiania, a także najlepsze źródło zdrowia i odporności - tłumaczy nam dr Dorota Łabanowska-Bury, Core Team, lider zespołu ds. zadaniowania badań i współpracy z nauką.

Brak rąk do pracy przy zbiorze truskawek, fot. shutterstock

Drogie truskawki bo nie ma komu zbierać?

- Jedną z głównych przyczyn wzrostu cen owoców jest rosnący koszt pracy. Praktycznie wszystkie owoce dostępne jako świeże, deserowe, są zbierane ręcznie. W cenie finalnej koszt zbioru jest niebagatelny. Do tego marże pośredników i detalistów to często ponad 50% ceny finalnej owocu.  Coraz popularniejsze stają się samozbiory owoców. Może to jest rozwiązanie dla tej części konsumentów, która dysponuje wolnym czasem i chciałaby go spędzić na łonie przyrody - dodaje Hubert Woźniak, Prezes zarządu Rajpol, członek Jagodowego Core Teamu. 

Producenci od lat promują tę formę edukacji. Najlepsze przykłady samozbiorów prezentowane są w ramach projektu „Czas na polskie superowoce!”.

Percepcyjnym liderem są tutaj plantatorzy jagody kamczackiej, którzy podczas czerwcowych samozbiorów w latach 2020-2022, gościli 50 tys. osób. Marką samą w sobie są „Borówkobrania”, czyli samozbiory borówki.

W 2022 r. pierwsze czereśnie po 260 zł/kg. Będzie powtórka?

W ubiegłym roku w internecie pojawiały się zdjęcia pierwszych w roku czereśni na targowiskach. Cena szokowała - 260 zł za kilogram! Były to oczywiście owoce z zagranicy, nie krajowe. Miesiąc później na targowiskach pojawiały się w cenie ok. 80 zł za kg. Jak to może wyglądać w 2023 r.? 

Ceny czereśni w 2022 r. fot. dlahandlu.pl

- „Szalejące ceny czereśni” w ur. były wynikiem ich mniejszej ilości i ograniczonej dostępności na rynku. Przyczyną były warunki pogodowe i zaniechanie - w niektóry sadach - uważnej ochrony i nawożenia roślin. Także lipcowe deszcze przyczyniały się do nadmiernego pękania owoców, pod wpływem nadmiaru wody. Czereśnie wysokiej jakości - w mniejszości na rynku - miały wysoką cenę, a i tak znajdowały nabywców - zaznacza dr Dorota Łabanowska-Bury.

W 2023 r. truskawki po 260 zł/kg. Cel jednak szczytny

Wyjątkowy status owoców sezonowych mogliśmy docenić już na początku 2023 roku. Wystawiane na aukcjach WOŚP truskawki osiągały ceny tych słynnych fejkowych czereśni. Voucher na pierwsze truskawki Weroniki i Karola Maciejczyków, plantatorów z Jenkowic k. Oleśnicy, wylicytowano na kwotę 620 zł.

Drogie owoce. Czy w kryzysie będziemy kupować mniej?

Często pada stwierdzenie, że Polacy spożywają mało owoców.  Czy teraz przez coraz wyższe ceny będziemy spożywali ich jeszcze mniej? Jak to odbije się na naszym zdrowiu?

- Stwierdzenie, iż „Polacy spożywają mało owoców" już chyba traci na aktualności. Widoczny jest rok do roku wzrost spożycia. Licznych dowodów dostarczają m.in. regularne badania konsumpcji, zlecane są przez Krajowy Związek Grup Producentów Owoców i Warzyw w ramach projektu „CORE TEAM”.  Wśród najpopularniejszych owoców jagodowych lutego są borówki, maliny, truskawki, przetwory z czarnej porzeczki oraz aronii. W przypadku borówki wzrost ilości konsumentów w skali roku - luty do lutego - wyniósł 35%, w 2 lata 72%, 3 lat - 82%. Od początku realizacji monitoringu liczba konsumentów borówki wzrosła z 5,5 do 10 mln – mówi Witold Boguta, Prezes Krajowego Związku Grup Producentów Owoców i Warzyw, lider zespołu Core Team ds. komunikacja roli warzyw i owoców w żywieniu człowieka. 

- W sieciach handlowych rośnie asortyment owoców i warzyw. Na półkach jest coraz większa oferta gatunków, których jeszcze niedawno tam nie było. Cieszy m.in. obecność polskiego minikiwi czy przez naście lat zapomnianego nieco agrestu - dodaje dr Dorota Łabanowska-Bury, Core Team.

Sieci promują się szerokością i świeżością asortymentu owoców i warzyw. Lider rynku (Biedronka) informowała w końcówce 2022 roku, o aż 2-krotym zwiększeniu sprzedaży wspomnianej borówki.  

- Zachęcajmy konsumentów do spożywania owoców w sezonie, wtedy kiedy są najtańsze. W ubiegłym roku czereśnie i truskawki w sezonie były dostępne w cenie około 10 zł/kg, czy to dużo? Wiele niewyszukanych wędlin jest sporo droższych. Oczywiste jest, że pierwsza polska truskawka pochodząca ze szklarni będzie droga, ale w tym samym czasie są dostępne inne polskie owoce wysokiej jakości i właściwościach w bardzo rozsądnej cenie, np. jabłka - podsumowuje Hubert Woźniak, Prezes zarządu Rajpol, członek Jagodowego Core Teamu.