W środę wieczorem w Senacie odbyła się debata towarzysząca rozpatrzeniu nowelizacji ustawy o samorządzie gminnym, ustawy o społecznych formach rozwoju mieszkalnictwa, ustawy o gospodarce nieruchomościami, ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych oraz niektórych innych ustaw.

W związku ze złożeniem poprawek ustawa została ponownie odesłana do senackich komisji infrastruktury oraz samorządu terytorialnego.

Uczestniczący w debacie wiceminister rozwoju i technologii Piotr Uściński był pytany m.in. o mechanizm funkcjonowania SAN-ów oraz pozyskiwania mieszkań pod wynajem od prywatnych właścicieli.

"To oczywiście będzie w formie dzierżawy na rynku, a potem wynajmowanie lokatorowi wskazanemu przez gminę. Gmina będzie wskazywać tych lokatorów, którym SAN będzie wynajmował te mieszkania. Ale szukamy ich na rynku spośród prywatnych mieszkań" - odpowiedział.

Wiceminister przyznał, że współpraca z SAN zapewni pewny dochód przez minimum 5 lat, bo na tyle mają być podpisywane umowy. "Wpływy z takiej dzierżawy są zwolnione z podatku" - podkreślił Uściński.

Wcześniej senackie komisje zaproponowały, by użytkownikom wieczystym dać więcej czasu na złożenie roszczenia o sprzedaż nieruchomości na rzecz użytkownika wieczystego. Zgodnie z ustawą użytkownik wieczysty będzie miał 12 miesięcy - od dnia wejścia w życie nowych przepisów - na ewentualne złożenie takiego roszczenia. Komisje zaproponowały 36 miesięcy na złożenie takiego roszczenia.

Druga z poprawek dotyczyła sytuacji gruntów Skarbu Państwa lub samorządów, na których znajdują się np. instalacje bądź budowle wchodzące w skład infrastruktury krytycznej. W takiej sytuacji wymagana ma być zgoda właściwego organu administracji publicznej działającego na danym terenie. Zgodnie z poprawką właściwy organ będzie mógł odmówić wydania zezwolenia, jeżeli sprzedaż nieruchomości jej użytkownikowi wieczystemu stanowiłaby zagrożenie dla bezpieczeństwa państwa i obywateli oraz dla funkcjonowania, ciągłości działania i integralności infrastruktury krytycznej.

Procedowana ustawa przewiduje, że cena nieruchomości nabywanej przez użytkownika wieczystego będącego przedsiębiorcą, będzie ustalana jako co najmniej dwudziestokrotność dotychczasowej opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste. W przypadku niewykorzystywania nieruchomości na działalność gospodarczą cena będzie ustalana na poziomie dwudziestokrotności dotychczasowej opłaty.

Ponadto w ciągu roku od wejścia w życie ustawy użytkownik wieczysty nieruchomości gruntowej będzie mógł wystąpić z żądaniem sprzedaży tej nieruchomości na jego rzecz. Spod roszczenia wyłączono m.in. grunty, w stosunku do których użytkowanie wieczyste zostało ustanowione po 31 grudnia 1997 r., a także grunty Skarbu Państwa powierzone Krajowemu Ośrodkowi Wsparcia Rolnictwa, Agencji Mienia Wojskowego, Lasom Państwowym czy parkom narodowym.

Przy roszczeniu cena gruntu stanowiącego własność Skarbu Państwa wyniesie, w przypadku płatności jednorazowej, 20-krotność dotychczasowej opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego. W przypadku płatności ratalnej cena wyniesie równowartość 25 opłat rocznych. Samorządy będą mogły przyjąć tę samą zasadę lub negocjować cenę z nabywcą, przy czym cena nie będzie mogła przekroczyć rynkowej wartości gruntu.

Aby zapewnić zgodność przepisów z regułami zasady pomocy publicznej przyjęto, że korzyść przedsiębiorcy obejmująca różnicę między wartością rynkową gruntu i ustaloną ceną będzie mogła zostać rozliczona w ramach limitu pomocy de minimis. W przypadku gdy różnica przekroczy dostępny limit pomocy de minimis, przedsiębiorca będzie zobowiązany do uiszczenia dopłaty.

Ustawa przewiduje ponadto rozwiązania dotyczące podatku od czynności cywilno-prawnych. Zgodnie z nimi PCC w wysokości 6 proc. ma objąć zakup co najmniej 6 mieszkań w jednej inwestycji (w jednym budynku lub kilku budynkach tworzonych na jednej nieruchomości gruntowej). Nabycie pierwszego mieszkania będzie zwolnione z podatku.

Regulacja zawiera też rozwiązania, które mają przyspieszyć rozwój społecznych agencji najmu (SAN). Są to podmioty współpracujące z gminą, które pośredniczą między właścicielami mieszkań na wynajem i osobami niemogącymi sobie pozwolić na wynajęcie mieszkania na warunkach rynkowych. Rozszerzono katalog podmiotów, które mogą prowadzić SANy o wszystkie podmioty wymienione w ustawie o pożytku publicznym, dano możliwość wykorzystania przez SANy własnych budynków i lokali oraz ubiegania się przez te podmioty o finansowe wsparcie w ramach Funduszu Dopłat w BGK. Jak wskazano w Ocenie Skutków Regulacji, dzięki temu SANy będą mogły remontować i przywracać do użytkowania lokale pozyskane z rynku, nieużytkowane ze względu na zły stan techniczny. SANy będą też mogły dzierżawić budynki niemieszkalne i przekształcać je na lokale mieszkalne.